Kosz gigant jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych współczesnych symboli miasta. Kształtem przypomina łódź z herbu Nowego Tomyśla, zaś materiał, z którego jest wykonany nawiązuje do tutejszejszych wielowiekowych tradycji upraw wikliny i rzemiosła plecionkarskiego. Pierwszy kosz zbudowano w 2000 roku, chcąc w ten sposób uczcić przełom tysiącleci. Pomysłodawcą przedsięwzięcia była Maria Gawron – plastyk Nowotomyskiego Ośrodka Kultury, zaś autorem projektu – poznański artysta Jędrzej Stępak. Pracami przy budowie kosza kierował nowotomyski plecionkarz – Andrzej Pawlak. Kosz 2000 był wspólnym dziełem 50. plecionkarzy, reprezentujących 15 firm plecionkarsko-koszykarskich. Prace nad koszem trwały nieprzerwanie przez 55 godzin. Rozpoczęły się 28 września o godz. 12:00, a zakończyły 30 września o godz. 19:00. Do budowy rekordowego kosza wykorzystano 8 ton wikliny. Imponujące rozmiary: długość – 17,29 m, szerokość – 9,46 m, wysokość – 7,71 m dały mu słuszne miejsce w Księdze Rekordów Guinnessa. Wnętrze kosza zostało obsadzone różnego rodzaju gatunkami drzew i krzewów, tworząc w ten sposób swoistą formę kwietnika. Z czasem na skutek oddziaływania warunków atmosferycznych, które wpłynęły na niszczenie wikliny, koniecznym stało się wybudowanie nowego kosza. W sierpniu 2006 roku ten sam zespół plecionkarzy wyplótł nowy, jeszcze większy obiekt. Do jego budowy zużyto 12 ton wikliny i 11 ton konstrukcji stalowej. Posadzony w 2000 roku krzewostan rozrósł się. Dzięki zastosowaniu różnych gatunków drzew i krzewów liściastych oraz iglastych, charakteryzujących się różnymi okresami wegetacji, wnętrze kosza niemal przez cały rok jest zielone. W maju 2012 roku kosz gigant został poddany gruntownym pracom konserwatorskim, polegającym na zastąpieniu zniszczonej wikliny nową. W roku 2020 została przeprowadzona gruntowna renowacja kosza. Obecny kosz gigant ma ok. 20 m długości, ok. 10 m szerokości i ok. 9 m wysokości.
Zlokalizowany w centralnej części pl. Niepodległości ratusz jest trzecim z kolei budynkiem magistratu, który wzniesiono w tym miejscu. Pierwszy powstał ok. 1806 roku. Usytuowano go w pobliżu szlaku komunikacyjnego łączącego współczesne ulice Mickiewicza i Zbąszyńską. Drugi ratusz zbudowano w roku 1865. Gmach, który możemy oglądać współcześnie powstał w 1879 roku. Była to wówczas siedziba władz miejskich, sądu powiatowego oraz aresztu. Do końca lat 80. XX wieku ratusz był siedzibą władz miejskich. Mieściły się w nim również: sąd powiatowy, szkoła muzyczna, urząd stanu cywilnego, a także Komenda Hufca ZHP. Od roku 2003 znajduje się tutaj Sąd Rejonowy. Nowotomyski ratusz to dwukondygnacyjny, eklektyczny gmach z elementami klasycystycznymi. Budynek ma centralnie ustawione wejście ozdobione bogatym, klasycznym portalem, wspartym na dwóch kolumnach. Nad łukiem wejściowym umieszczony został herb miasta na kartuszu z obramieniem z chorągwi i militariów, z podaną datą 1879. Kartusz podtrzymywany jest przez dwie postacie kobiece w antycznych strojach, które trzymają symbole władzy i prawa – miecz i wagę. W fasadzie budynku znajduje się wmurowana 27 stycznia 1984 roku tablica, upamiętniająca ofiary więzione w tym miejscu w czasie okupacji hitlerowskiej.
Obiekt wzniesiony w latach 80. XIX wieku jako prywatna willa i taką funkcję spełniał do roku 1945. Budynek ten, wraz ze znajdującym się naprzeciwko ratuszem, stanowi stylistyczną dominantę w architekturze placu. Willa posiada eklektyczną dwukondygnacyjną elewację z klasycyzującymi elementami dekoracyjnymi, tj. obramieniami okien czy gzymsami. Pierwotnie obok drzwi wejściowych znajdowała się brama przejazdowa, prowadząca na podwórze za budynkiem. Z obiektem wiąże się jedno z ważniejszych wydarzeń w historii przedwojennego Nowego Tomyśla i całego powiatu. 10 lipca 1938 roku przed tym budynkiem odbyło się uroczyste przekazanie polskiej armii sprzętu zakupionego ze składek społecznych tzw. FON-u (Fundusz Obrony Narodowej). W uroczystości wzięli udział: gen. Kazimierz Sosnkowski, gen. Edmund Knoll-Kownacki oraz I Kompania Strzelecka Pułku Piechoty im. króla Rumunii Karola II. Wydarzenie to było wyrazem głębokiego patriotyzmu ówczesnego przygranicznego powiatu nowotomyskiego. Honorowym obywatelem Nowego Tomyśla został gen. Sosnkowski. Od 1945 roku do początku lat 90. XX wieku budynek był siedzibą Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Obecnie mieści się tutaj Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna.
Znajdujący się w podwórzu pl. Niepodległości nieistniejący już młyn został zbudowany na przełomie lat 1848/1849. Stanowił na owe czasy symbol nowoczesności i rozwoju rzemiosła młynarskiego, był bowiem jednym z pierwszych młynów parowych w Wielkopolsce. Wybudowano go na miejscu istniejącego tu wcześniej wiatraka kozłowego, tzw. „koźlaka”. Urządzenia tego innowacyjnego obiektu, służące do mielenia ziarna na mąkę, poruszane były nie siłą wiatru, lecz przy pomocy napędu parowego. Budowniczym i pierwszym właścicielem młyna był Aleksander Maennel. Był on przedstawicielem znamienitej rodziny, która wpisała się w historię Nowego Tomyśla. Przybyła tutaj w 1797 roku, rozpoczynając działalność kupiecką od sprzedaży łyżek. Rodzina Maennelów wsparła budowę ratusza, poczty oraz narożnej kamienicy u zbiegu dzisiejszej ul. Mickiewicza i placu Chopina.. Członkowie tej rodziny przez wiele lat byli rajcami miejskimi, a także założycielami staroluterańskiej gminy ewangelickiej. Młyn działał sprawnie do lat 40. XX wieku. Po II wojnie światowej jego znaczenie zmalało. Z czasem popadł w ruinę. W latach 90. XX wieku budynek został rozebrany.
Z tą XIX. wieczną willą związany był Carl Gustav Eduard Goldmann. Ten zasłużony mieszkaniec Nowego Tomyśla urodził się 25 lipca 1863 roku. Carl Goldmann był właścicielem odziedziczonej po ojcu firmy spedycyjno-transportowej. Lokalnej społeczności znany był ze swojego zamiłowania do studiowania historii i badania dziejów rodzinnego miasta i jego okolic. Mówiono o nim, że podnosi każdy kamień, o którego się potyka!. Powiedzenie to związane było zapewne z przekonaniem Carla Goldmanna o tym, że każdy nawet najdrobniejszy przedmiot może posiadać jakąś ciekawą historię. Spisał wiele relacji dotyczących historii Nowego Tomyśla, m.in. zbioru pieczęci wsi olęderskich czy okolicznych wiatraków i młynów wodnych. Wśród odkryć, jakich dokonał Carl Goldmann, wymienić można pochodzący z epoki kamiennej piec do wypalania gliny, na który natrafiono podczas budowy jednego z budynków na dzisiejszym placu Niepodległości. Zmarł 19 lutego 1937 roku. Pochowany został na cmentarzu ewangelickim przy dzisiejszej ul. Komunalnej. W zachowanej do dzisiaj architekturze budynku zwraca uwagę symetryczna i eklektyczna elewacja z klasycyzującą dekoracją, a także detale lukarn zakończonych blaszanymi szpicami.
Jest to jedyny zachowany przykład budynku mieszkalnego, charakterystycznego dla dawnej zabudowy Nowego Tomyśla. Posiada on cechy właściwe dla tego typu domostwa, tj. przewieszoną nad wejściem lukarnę frontową umieszczoną w osi budynku, a także drzwi wejściowe osadzone w płytkiej sieni pogrążonej. Szacuje się, że ten dom powstał wkrótce po powstaniu miasta w XVIII wieku i wytyczeniu Nowego Rynku (obecnie pl. Niepodległości). Na początku XIX wieku większość budynków znajdujących się wokół Nowego Rynku była jednopiętrowa lub parterowa. Była to zabudowa charakterystyczna dla ówczesnego rzemieślniczo – rolniczego charakteru miasta. Z czasem, dzięki dogodnej lokalizacji, a także licznym połączeniom komunikacyjnym, zwłaszcza kolejowym, Nowy Tomyśl z miasteczka stawał się powoli miastem. Zmieniła się również zabudowa miejska. Miejsce parterowych domów zajęły przeważnie dwukondygnacyjne wille mieszkalne.
Kompleks nowotomyskiej sieci wodociągowej stanowiły początkowo dwa zbiorniki na gaz powstałe w latach 1905 – 1910 oraz budynek administracyjny. Wieża ciśnień o wysokości 30,80 m ze zbiornikiem o pojemności 100 m3, została zbudowana w latach 1913 – 1914 na podstawie projektu firmy Carl Francke z Bremy. Wieża stanowiła część wodociągów miejskich, pełniąc rolę hydrostatu, w którym odbywał się proces technologiczny polegający na uzdatnianiu, magazynowaniu i chlorowaniu wody. Pierwotnie dach wieży pokryty był łupkiem, który na początku lat 60. XX wieku wymieniono na blachę. W dobudówce wieży znajdowała się stacja pomp napędzana gazem miejskim. Budynek eksploatowany był do 1993 roku. Obecnie w wieży znajdują się pomieszczenia techniczne, a na piętrze salka obrad. W 1994 roku uruchomiono nowy zbiornik mogący pomieścić 1500 m3 wody. Nowa wieża ciśnień, mająca 42 metry wysokości, znajduje się w pobliżu swojej poprzedniczki.
W 1835 roku w Nowym Tomyślu powstała gmina staroluterańska, będąca odłamem ówczesnego kościoła ewangelickiego. Założycielami nowej wspólnoty wyznaniowej byli: mistrz młynarski Johann Georg Reisch, szewc Johann Christian Schupelius z Sątopów, Menzel z Borui oraz właściciel młyna Aleksander Maennel. W roku 1838 dołączył do nich aptekarz Friedrich August Otto Kliche. Początkowo nabożeństwa odbywały się w domu królewskiego chirurga Carla Heiniricha Stellmachera. W 1858 roku dom ten spłonął. Wówczas gmina staroluterańska podjęła działania na rzecz wybudowania własnej świątyni. 15 listopada 1858 roku konsekrowano nowy kościół. W 1871 roku wspólnota zakupiła dom z ogrodem, znajdujący się naprzeciw kościoła, przeznaczając go na pastorówkę. Kościelne statystyki parafii z roku 1875 podawały liczbę 872 wyznawców. Przed I wojną światową liczba ta wzrosła do ok. 1000 wiernych. Po 1919 roku liczba członków gminy zmniejszyła się o połowę. Po 1945 roku w budynku kościoła mieścił się skład mebli, który spłonął w połowie lat 70. XX wieku. Po pożarze dawna świątynia została rozebrana.
Gmina żydowska w Nowym Tomyślu istniała ponad sto lat. Interesujący jest fakt, że w pochodzącym z 1833 roku sprawozdaniu ówczesnego burmistrza Georga Friedricha Hartmanna przeczytać można, że w tym czasie żaden Żyd nie otrzymał zezwolenia na zamieszkanie w mieście. Nowotomyska synagoga zbudowana została w roku 1861. Służyła jako miejsce modlitwy do wybuchu II wojny światowej. W roku 1891 w Nowym Tomyślu mieszkało 215 Żydów (43 rodziny). W następnych latach liczba mieszkańców wyznania mojżeszowego systematycznie spadała. W okresie międzywojennym w mieście zostało tylko ok. 35. Żydów. Synagoga służyła żydowskim mieszkańcom Nowego Tomyśla do września 1939 roku. W czasie okupacji hitlerowskiej znajdował się tutaj NSKK (Narodowo-Socjalistyczny Korpus Motorowy) paramilitarna organizacja, która zajmowała się szkoleniem kierowców na potrzeby armii niemieckiej. Po zakończeniu II wojny światowej początkowo budynek należał do Spółdzielni Rolnik następnie, do lat 90. XX wieku do PZGS (Powiatowe Zrzeszenie Gminnych Spółdzielni). Obecnie budynek jest dzierżawiony przez osobę prywatną. Mimo tego, że w Nowym Tomyślu znajdowała się nieduża gmina żydowska, należało do niej wiele znamienitych rodzin, takich jak rodziny: Wittkowski, Hiller, Marcus, Walter, Cohn, Lippmann, Aronfeld, a w szczególności wymienić należy osobę Józefa Jakuba Flatau (1812-1887). Pomimo że był mieszkańcem Berlina, został honorowym obywatelem Nowego Tomyśla. W ten sposób uhonorowano jego wkład w rozsławienie chmielu produkowanego w tym regionie, a także popularyzację nazwy Nowego Tomyśla jako Hopfenstadt – miasto chmielu.
Okazała kamienica narożna powstała w 2. połowie XIX wieku. Budynek posiada dwie kondygnacje użytkowe. W architekturze kamienicy wyróżnia się elewacja o eklektycznej i klasycyzującej formie, z elementami neorenesansowymi. Uwagę zwracają dwie figury muz w antycznych strojach, które umieszczone są we wnękach elewacji. Rzeźby te mają wymiary zbliżone do naturalnych rozmiarów człowieka. Obecnie w budynku znajduje się restauracja, a tradycje hotelarsko-gastronomiczne związane z tą lokalizacją sięgają kilku wieków wcześniej. Jeszcze przed powstaniem Nowego Tomyśla, a dokładnie od 1782 roku w tym miejscu znajdowała się oberża. Założył ją właściciel okolicznych dóbr Feliks Szołdrski, a następnie przekazał ją swojemu słudze. Od tego czasu po dzień dzisiejszy mieściły się tutaj lokale gastronomiczne: oberża, karczma, restauracja lub hotel. Przed I wojną światową w tej kamienicy mieścił się Hotel „Pod Czarnym Orłem”, a w okresie międzywojennym Hotel „Pod Złotym Orłem”.
Obiekt został zbudowany w 1900 roku, według projektu berlińskiego architekta Knoblaucha. Jest to udany przykład XIX. wiecznego budynku pełniącego funkcję publiczną. Pierwotnie gmach posiadał dwie dominanty: frontowy wykusz z głównym wejściem, podkreślony wieżyczką o eleganckim hełmie oraz – w elewacji zachodniej – płytki wykusz zwieńczony szczytem ze spływami. Ten ostatni nie zachował się do dzisiaj, w jego miejscu został dobudowany późniejszy budynek. Gmach jest dekorowany elementami zdobniczymi nawiązującymi do form neorenesansowych. Dawniej obiekt otoczony był kutym, stalowym płotem. W roku 1848 z Buku do Nowego Tomyśla została przeniesiona siedziba ówczesnego powiatu bukowskiego. Po reorganizacji administracyjnej, od 1 października 1887 roku, powiat otrzymał nazwę nowotomyskiego i pozostał nim, z przerwą w czasie II wojny światowej, do 1975 roku. W tym czasie budynek był siedzibą starostwa powiatowego. Obecnie gmach jest siedzibą Urzędu Miejskiego.
Szpital w Nowym Tomyślu zbudowany został w latach 1912 – 1913 na podstawie projektu firmy Mohr und Weidner z Charlottenburga. Wówczas zaprojektowano go na 36 łóżek, z możliwością rozszerzenia do 56. W 1962 roku powstał kolejny pawilon, a w latach 1984 – 1985 zbudowano łącznik pomiędzy starą i nową częścią szpitala. W roku 1990 oddano do użytku nowy segment, w którym znalazł się nowoczesny blok operacyjny. W latach 2008 – 2011 zrealizowany został największy do tej pory projekt rozbudowy nowotomyskiego szpitala. Objął on m.in. powstanie budynku stacji dializ, pracowni tomografii komputerowej i oddziału ortopedii. Z nowotomyskim szpitalem nierozerwalnie związana jest osoba doktora Kazimierza Hołogi, którego imię nadano tej placówce w 2008 roku. Kazimierz Hołoga urodził się 18 stycznia 1913 roku w Poznaniu. Dyplom lekarza uzyskał w czasie II wojny światowej. Pracował jako lekarz w II Armii Wojska Polskiego, a także jako chirurg w Poznaniu. Do Nowego Tomyśla przybył w 1951 roku. Objął tutaj kierownictwo szpitala powiatowego. Przeprowadził remont obiektów szpitalnych oraz zwiększył liczbę personelu lekarskiego i pielęgniarskiego. Powziął też zamiar rozbudowy szpitala. Plany te przerwała przedwczesna śmierć po wielomiesięcznej chorobie. Kazimierz Hołoga zmarł 12 września 1958 roku. Wsławił się nie tylko jako znakomity lekarz i doskonały chirurg, ale przede wszystkim wspaniały człowiek.
Z budynkiem tym związana jest historia nowotomyskiego Bractwa Kurkowego. Powstało ono dzięki przywilejowi nadanemu 8 lipca 1789 roku przez ówczesnego właściciela tych ziem Feliksa Szołdrskiego. W roku 1861 rozpoczęła się budowa strzelnicy, którą zajął się członek Bractwa August Hoffbauer. Był on również fundatorem parceli, na której stanął gmach. Wcześniej zawody strzeleckie odbywały się na tyłach nieistniejącej dzisiaj synagogi, w parku miejskim (ówczesny plac Karla Wittego) oraz na polach naprzeciw gmachu starostwa. Od momentu powstania strzelnicy nowotomyskie Bractwo Kurkowe zaczęło się rozwijać. W roku 1859 honorowym członkiem Bractwa został Józef Jakub Flatau, który podarował Królowi Kurkowemu ozdobny srebrny łańcuch. Najlepsze lata dla tej organizacji przypadały na okres pomiędzy końcem 1870 roku, a połową lat 80. XIX wieku. Ważnym wydarzeniem w historii organizacji było poświęcenie sztandaru w 1883 roku, a także zorganizowanie w roku 1914 Zawodów Strzeleckich Związku Strzeleckiego z okazji 125.lecia istnienia nowotomyskiego Bractwa Kurkowego. Najważniejszą z tradycji Bractwa Strzeleckiego było coroczne strzelanie o godność króla kurkowego. W niedzielę po Zielonych Świątkach odbywało się strzelanie zwane królewskim, wieńczono je ogłoszeniem „króla kurkowego”, którym zostawał najlepszy strzelec. Jako oznakę zdobytej godności otrzymywał on na okres jednego roku srebrny łańcuch z orłem. Drugi z kolei strzelec otrzymywał także łańcuch oraz godność „marszałka”. Od momentu powstania Bractwa zarówno przed I wojną światową, jak i w okresie międzywojennym, należeli do niego najwybitniejsi obywatele Nowego Tomyśla m.in.: Roman Nitsche, Jan Listewnik, Kazimierz Kańduła, Eryk Sokołowski, Wojciech Mania, Ignacy Patalas, Adam Pohl, Stanisław Koza, Maksymilian Adamczyk.
W roku 1971 powołany został Społeczny Komitet Budowy Parku Kultury i Wypoczynku. Jego zadaniem było przygotowanie terenu rekreacyjnego na obrzeżach południowo-wschodniej części miasta. Budowa parku przypadła na lata 1972 – 1980. W tym czasie wytyczono drogi, place i ścieżki spacerowe, wykonano stawy, miniaturkę wiatraka, a także nieistniejące już: estradę koncertową, miniaturę Zamku Chojnik z piaskowca, baśniogród i dworek myśliwski, który spłonął w 2008 roku. W 1974 roku na terenie Parku Kultury i Wypoczynku powstał ogród zoologiczny. Ważnym wydarzeniem w dziejach parku było utworzenie tutaj w 1985 roku Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa. Współcześnie park zajmuje obszar 34 ha. W ciągu ostatnich lat wzbogacił się o nowe elementy: w 2008 roku pojawiło się w nim wiklinowe igloo, czyli Wigloo, a w 2011 roku powstała wiklinowa altana. Przechadzając się nad brzegiem stawów, warto zwrócić uwagę na wiklinową Ptasią Wyspę. Służy ona ochronie gnieżdżących się tutaj ptaków. Do roku 2016 park nosił nazwę Parku Kultury i Wypoczynku. W związku z przypadającą wówczas 230. rocznicą nadania praw miejskich Nowemu Tomyślowi, uchwałą Rady Miejskiej parkowi nadano nazwę Parku im. Feliksa Szołdrskiego. W ten sposób upamiętniono założyciela miasta.
Nowotomyski ogród zoologiczny został otwarty w 1974 roku. Realizacją tego przedsięwzięcia zajął się powołany w 1971 roku Społeczny Komitet Budowy Parku Kultury i Wypoczynku. ZOO powstało w czynie społecznym dzięki pracy i zaangażowaniu wielu mieszkańców Nowego Tomyśla. Przygotowany wówczas ogród plenerowy zajmował powierzchnię 3,4 ha. Jednymi z pierwszych zwierząt sprowadzonych do nowotomyskiego ZOO były dwa niedźwiedzie brunatne, pochodzące z warszawskiego cyrku. Kolejne zwierzęta pojawiały się na skutek likwidacji miejskich ogrodów zoologicznych w Zielonej Górze, Śremie i Wrześni. Wówczas w ogrodzie przebywały m.in. wilki, lwy oraz lampart chiński. Obecnie w ZOO nie ma gatunków dużych drapieżników. Ich miejsce zajęły małpy: pawiany, koczkodany zielonosiwe i rezusy. Hodowane są przede wszystkim gatunki, którym łatwo zapewnić odpowiednie warunki bytowe i żywieniowe. W ostatnich latach przeprowadzono szereg prac remontowych i modernizacyjnych, obejmujących wybiegi i pomieszczenia wewnętrzne dla zwierząt. Na terenie ZOO przebywają dwa gatunki objęte Europejskim Programem Ochrony Gatunków Zagrożonych Wyginięciem (EEP). Są to koń Przewalskiego i zebra Hartmanna. Obecnie nowotomyski ogród zoologiczny zajmuje obszar ponad 5 ha. Ekspozycja liczy około 200 zwierząt w 48 gatunkach.
Muzeum Wikliniarstwa i Chmielarstwa jest jedyną tego rodzaju placówką w Polsce. Stanowi Oddział Muzeum Narodowego Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w Szreniawie. Muzeum zostało otwarte w maju 1985 roku. Główną siedzibą placówki jest zrekonstruowany budynek mieszkalny osadnika olęderskiego. Prezentowane są tutaj trzy wystawy stałe: Historia wikliniarstwa i plecionkarstwa w Polsce, Odmiany wikliny oraz innych surowców i materiałów plecionkarskich oraz Historia chmielarstwa w Polsce. Drugim budynkiem jest stodoła olęderska zbudowana w 2006 roku. Mieszczą się tutaj wystawy stałe: Kosze dawniej i dziś – 100 lat polskiego wzornictwa plecionkarskiego i Artystyczne i użytkowe formy wiklinowe. Wśród licznych eksponatów, zgromadzonych w ramach wystaw, zobaczyć można wykonane z wikliny meble, kosze i inne przedmioty codziennego użytku, a także formy artystyczne, poza tym narzędzia używane w warsztacie plecionkarskim oraz sprzęt stosowany w uprawie chmielu. Na terenie otaczającym muzeum, jako uzupełnienie ekspozycji muzealnych, prezentowane są: ekspozycje botaniczne – salicarium, tj. plantacja odmian wierzby oraz chmielnik, tj. uprawa odmian chmielu; stanowiska ekspozycyjne prezentujące zastosowanie wierzby w innych poza plecionkarstwem dziedzinach życia człowieka; maszyny i narzędzia stosowane w uprawie i przetwórstwie wikliny; wystawa artystycznych form przestrzennych. Warto zwrócić uwagę na wiklinową aranżację o nazwie Przystań II autorstwa Jędrzeja Stępaka. Rzeźba ta odsłonięta została w 2011 roku podczas II Światowego Festiwalu Wikliny i Plecionkarstwa. Muzeum organizuje: lekcje muzealne, pokazy wyplatania, warsztaty wikliniarskie oraz co roku dwie imprezy plenerowe: Ogólnopolskie Plenery Wikliniarskie i Spotkania Młodych Plecionkarzy.
Wigloo to wykonany z wikliny dekoracyjny pawilon ogrodowy, który kształtem przypomina igloo. Nazwa nawiązuje do materiału, z którego obiekt jest wykonany. Ta unikatowa forma przestrzenna powstała z inicjatywy Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Plecionkarzy i Wikliniarzy w 2008 roku. Pomysłodawcą tego przedsięwzięcia był Andrzej Pawlak. W budowie Wigloo wzięli udział nie tylko plecionkarze, ale też cieśle, ślusarze, murarze oraz brukarze. Do stworzenia tej aranżacji zużyto 5 ton białego wiklinowego kija. Kopuła wykonana została z metalowej konstrukcji opartej na topolowej podstawie. Wigloo ma 12 metrów długości, 5 metrów wysokości oraz 9 metrów średnicy. Wiklinowe igloo było jedną z głównych atrakcji I Światowego Festiwalu Wikliny i Plecionkarstwa, zorganizowanego w Nowym Tomyślu w 2008 roku. W pobliżu Wigloo zobaczyć można inną unikatową budowlę powstałą z wikliny. Jest to wiklinowa żywa altana, która powstała w 2011 roku. Do jej stworzenia zużyto 12 ton wikliny. Ma ona 18 metrów długości, 9 metrów średnicy oraz 4,5 metra wysokości.
Neoromański kościół powstał w latach 1894 – 1895. Wcześniej miejscowi katolicy uczęszczali do odległego o 9 km kościoła w Wytomyślu. Budowa świątyni była trudna, bowiem przypadała na okres zmasowanej walki państwa pruskiego ze społeczeństwem polskim, tzw. Kulturkampfu. Dopiero starania miejscowego notariusza Wojciecha Barteckiego przyczyniły się do wydania zezwolenia na budowę kaplicy filialnej wytomyskiej parafii. Grunt pod nową świątynię przekazali Walentyna i Walenty Kupczykowie. Początkowo kaplica nie posiadała wieży i pełniła równocześnie rolę kaplicy cmentarnej. 3 marca 1896 roku dokonano jej konsekracji. Wzrost liczby wiernych spowodował, że 1 kwietnia 1924 roku utworzono tu nową, samodzielną parafię rzymskokatolicką pw. Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy. W roku następnym kościół parafialny został powiększony o przęsło frontowe i wieżę. Wewnątrz, w ołtarzu głównym, obok wizerunku Patronki świątyni, zobaczyć można metaloplastykę autorstwa Zygmunta Gromadzińskiego, przedstawiającą sceny z życia Matki Bożej oraz wykonaną z drewna lipowego rzeźbę krzewu winnego, której autorem jest Roman Czeski. W otoczeniu kościoła warto zwrócić uwagę na: pochodzący z 1914 roku budynek plebanii, a także na odsłonięty w 2001 roku pomnik Ojca Św. Jana Pawła II, powstały w 2011 roku pomnik ku czci ofiar zbrodni katyńskiej oraz drewnianą figurę św. Józefa, która została ufundowana w 2012 roku.
Początki zakładu sięgają roku 1904. Wówczas w tym miejscu powstała fabryka pod nazwą “Glühkorper-Export-Gesellschaft“. Po roku fabryka zbankrutowała, a jej właścicielem został Waldemar Paech. W tym czasie przedsiębiorstwo występowało pod nazwą “Ostdeutschen Gasglühlichtwerken“. Jej głównym produktem były siatki żarowe do lamp gazowych. W roku 1920 Spółka akcyjna “Żar” odkupiła fabrykę od “Auerlichtgesellschaft” z Berlina. W okresie międzywojennym fabryka rozszerzyła swój asortyment produkując zwijki i bibułki papierosowe. W 1941 roku okupacyjne władze niemieckie podjęły próbę utworzenia tutaj fabryki narzędzi chirurgicznych. Plany te zrealizowano dopiero po zakończeniu II wojny światowej. W 1948 roku powołano przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Fabryka Narzędzi Chirurgicznych w Nowym Tomyślu w skrócie “Chifa”. Od lat 60. do początku lat 80. XX wieku zakład był systematycznie rozbudowywany. W 1992 roku doszło do prywatyzacji przedsiębiorstwa.
Eklektyczna willa została wzniesiona ok. 1880 roku. Jest to budynek dwukondygnacyjny, symetryczny, posiadający zwartą i regularną bryłę o dobrych proporcjach. Poszczególne kondygnacje rozdziela ozdobny gzyms z fryzem złożonym ze sztukaterii. Okna mają bogate obramienia, a narożniki budynku zostały wykończone zróżnicowanym na kondygnacjach boniowaniem. Na uwagę zasługuje ozdobna elewacja, na której jasne dekoracje koloru piaskowego zestawione zostały z kolorem cegły, z której wykonano płaszczyzny wypełnień. Całość wieńczy pokaźny i ozdobny gzyms, a nad nim znajduje się attyka z tralkami. W latach 1890 – 1912 willa była w posiadaniu mistrza murarskiego Hermana Hasenfeldera. W 1918 roku, od ówczesnego właściciela domu Waldemara Paecha, posiadłość zakupił nowotomyski przedsiębiorca Walter Maennel. Przed II wojną światową właścicielami willi zostali George Temme i jego żona Käte. Po wojnie znajdował się tutaj Urząd Ziemski, następnie Urząd Bezpieczeństwa, później Posterunek Milicji, a także siedziba Komendy Powiatowej Policji w Nowym Tomyślu.
Nieistniejący już wiatrak został zbudowany w 1853 roku przez mistrza młynarskiego Gottlieba Pflauma. W 1873 roku całość została gruntownie przebudowana, a konstrukcji nadano unikalny kształt i charakter, przypominający raczej silnik napędzany wiatrem niż tradycyjne młyny. Przez wiele lat Kunstmühle odbierany był jako symbol Nowego Tomyśla wyraźnie wyróżniający się w panoramie miasta. Kunstmühle w odróżnieniu od tradycyjnych wiatraków (tzw. koźlaków) mógł być napędzany nie tylko siłą wiatru, lecz również maszyną parową. Jeden z napisów na młynie głosił Założony w roku 1853, inwestor i majster budowlany G. Pflaum. Uszkodzony przez piorun 19 czerwca 1871 i 17 sierpnia 1873, Bóg przez swoją dobroć ten młyn chroni. W roku 1911 młyn został rozebrany.
Z tym domem związana jest osoba wybitnego mieszkańca Nowego Tomyśla Wojciecha Barteckiego, który urodził się 19 kwietnia 1855 roku w Bystrzycy koło Mogilna. W Nowym Tomyślu osiadł w 1884 roku pracując początkowo jako sędzia, a później adwokat i notariusz. Za życia wyróżniał się prospołeczną oraz patriotyczną działalnością na terenie miasta i powiatu nowotomyskiego. W czasach Kulturkampfu przeciwstawiał się polityce eliminowania polskości w Nowym Tomyślu. Z powodu postawy, jaką prezentował wobec zaborców, nazywano go „duszą polskiej agitacji”. W 1886 roku zawarł związek małżeński z Marią Pfitzner. Najważniejszym dokonaniem Wojciecha Barteckiego na rzecz Nowego Tomyśla było doprowadzenie do budowy kościoła katolickiego. Obecnie jest to kościół pw. Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy. Wykorzystując drogę prawną, uzyskał w Berlinie zgodę na postawienie świątyni oraz zorganizowanie fundacji na rzecz jej budowy. Pierwszym pogrzebem w nowo powstałej świątyni był pogrzeb jego żony Marii Barteckiej. Wojciech Bartecki do końca życia zabiegał o to, aby przy każdej zmianie księdza w tej parafii jego następcą był Polak. Zmarł 2 lutego 1919 roku.
Pierwszy urząd pocztowy w Nowym Tomyślu uruchomiony został 1 kwietnia 1840 roku. Wcześniej miasto wyłącznie pośredniczyło w dostarczaniu przesyłek z Trzciela, Grodziska i Zbąszynia. Początkowo placówka pocztowa znajdowała się na ówczesnym Nowym Rynku (obecnie pl. Niepodległości), a kierował nią właściciel apteki Edward Weiss. Od tego czasu poczta kurierska z Nowego Tomyśla do Grodziska była wysyłana cztery razy w tygodniu. W styczniu 1849 roku uruchomiony został dyliżans pocztowy, który kursował trzy razy w tygodniu. Po wybudowaniu w 1870 roku linii kolejowej przez spółkę Märkisch-Posen Eisenbahn, Nowy Tomyśl otrzymał stację postojową. W 1881 roku powstał urząd pocztowy III klasy, który w związku ze stale wzrastającym ruchem przesyłkowym wkrótce został podniesiony do rangi II klasy. Do 1 października 1884 roku placówka pocztowa znajdowała się przy dzisiejszej ul. Poznańskiej pod numerem 15-17, w pomieszczeniach udostępnionych przez właściciela browaru Hermana Pflauma. Następnie urząd przeniesiono na ul. Piłsudskiego (dawna ul. Dworcowa) do budynku kupca Nathanaela Maennela, który specjalnie przeznaczono do celów pocztowych.
Znajdujący się pośrodku placu Chopina kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa jest miejscem, od którego rozpoczęła się historia Nowego Tomyśla. W latach 1779 – 1780, staraniem ówczesnego właściciela tych ziem Feliksa Szołdrskiego, zbudowano tutaj kościół ewangelicki. Wokół niego zaczęły powstawać domostwa tworzące obszar miejski. W 1788 roku do świątyni została dobudowana wieża, która rok później spaliła się. Zbudowana po 1806 roku druga wieża przetrwała do roku 1916, kiedy to znów uległa pożarowi. Budowa trzeciej wieży miała miejsce w roku 1923, ale już w 1941 roku rozebrano ją, gdyż groziła zawaleniem. Od 1946 roku świątynia była pomocniczym kościołem dla parafii pw. NMP Nieustającej Pomocy w Nowym Tomyślu. Od 1 czerwca 1981 roku budowla stała się świątynią nowo powstałej parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Kościół jest orientowany, zbudowany z cegły i kamienia polnego na rzucie krzyża greckiego. Wewnątrz warto zwrócić uwagę na – typowe dla kościołów protestanckich – balkony, ozdobione motywami rokokowymi, a także ambonę pochodzącą z ok. 1780 roku z ornamentem rokokowym, rzeźbą Mojżesza na baldachimie i herbem Łodzia należącym do rodziny Szołdrskich.
Przed wybuchem I wojny światowej w tym budynku znajdował się Hotel zum Hopfenkranz (Hotel „Pod Wieńcem Chmielowym”). Jego nazwa odnosiła się do bogatych, przedwojennych tradycji chmielarskich Nowego Tomyśla. W sprawozdaniach burmistrza Georga Friedricha Hartmanna z roku 1828 przeczytać można, że w tym czasie główną dziedziną zarobkową mieszkańców regionu była właśnie uprawa chmielu. Intensywny rozwój nowotomyskiego chmielarstwa rozpoczął się w latach 30. i 40. XIX wieku, głównie za sprawą pruskiego radcy handlowego żydowskiego pochodzenia Józefa Jakuba Flatau. Ze sprowadzonych przez siebie szlachetnych gatunków chmielu wyhodował własną nowotomyską odmianę, która szybko zdobyła uznanie oraz międzynarodową sławę. Świadczyły o tym liczne nagrody, jakie odmiana ta zdobywała na światowych wystawach. W połowie XIX wieku uprawa chmielu stała się jedną z głównych gałęzi tutejszej produkcji, a okolice Nowego Tomyśla stały się największym okręgiem chmielarskim w ówczesnym państwie pruskim. W okresie międzywojennym przy dzisiejszej ul. Poznańskiej istniał browar Hermanna Pflauma, a przed I wojną światową, przy zbiegu dzisiejszych ulic 3 Stycznia i Zbąszyńskiej znajdował się browar Gustawa Morzynskiego, produkujący doskonałe piwa nowotomyskie. W okresie międzywojennym obiekt zmienił nazwę na Hotel Wielkopolski.
Ulica Mickiewicza łączy ze sobą dwa nowotomyskie place, pl. Niepodległości z pl. Chopina. Jest to jedna z najstarszych części miasta, która dawniej nazywana była ulicą Złotą. Nazwa miała wskazywać na „złote interesy”, jakie robili mieszkający tutaj kupcy. Od kilku lat miejsce to jest powszechnie nazywane „wiklinowym deptakiem”. 1 maja 2004 roku odbyła się tutaj 4 edycja imprezy plecionkarskiej pod nazwą Piknik z Wikliną. Wówczas miejscowi plecionkarze wykonali wiele finezyjnych form wiklinowych, które ozdobiły tę część Nowego Tomyśla. Powstanie wiklinowego deptaka zbiegło się z datą wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Przedsięwzięcie to wskazywać miało na otwarcie się nowotomyślan na nowe wyzwania i możliwości. W 2005 roku Wielkopolska Organizacja Turystyczna przyznała wiklinowemu deptakowi I miejsce w kategorii: turystyka piesza w konkursie na Najlepszy obiekt turystyki aktywnej w Wielkopolsce.
Wiklinowa muszla koncertowa powstała z inicjatywy nowotomyskich plecionkarzy w 2002 roku. W pracę przy jej powstaniu zaangażowało się 49 plecionkarzy, przy wsparciu finansowym ponad 130. nowotomyskich podmiotów gospodarczych. Ta unikatowa budowla powstała na podstawie opracowania plastycznego przygotowanego przez Macieja Pawlaka oraz Marię Gawron. Projekt architektoniczny wykonany został przez Zbigniewa i Tomasza Gostyńskich. W roku 2003 wyplecione zostało wnętrze muszli, a w roku 2007 obiekt został poddany pracom konserwacyjnym. Znajdująca się w pobliżu Nowotomyskiego Ośrodka Kultury oraz Miejskiej i Powiatowej Biblioteki Publicznej, wiklinowa muszla koncertowa jest miejscem organizacji wielu ciekawych imprez kulturalnych i rozrywkowych. Wymienić należy chociażby takie jak: koncerty, Wybory Miss Polskiej Wikliny czy też wakacyjne Spotkania pod grabem.
Budynek powstał w 1865 roku jako więzienie i szpital. Dotychczasowy areszt, który znajdował się w drewnianym ratuszu na ówczesnym Nowym Rynku (obecnie pl. Niepodległości) był za mały i w bardzo złym stanie technicznym. Nowo powstały budynek posiadał dwie cele więzienne i dwa pokoje dla chorych. Oprócz zaspokajania potrzeb miasta, pomieszczenia więzienia były również wynajmowane na potrzeby Królewskiego Sądu w Grodzisku. Poza pobytem aresztantów miejskich, budynek służył jako stacja noclegowa dla więźniów transportowanych do miejsca docelowego. Budynek pełnił rolę więzienia do roku 1883. Areszt został przeniesiony do nowego ratusza wybudowanego w 1879 roku. Do 1914 roku budynek pełnił rolę szpitala.
Tradycje nowotomyskiego młynarstwa można datować od czasu nadania w dniu 10 lipca 1787 roku przywileju przez właściciela tych ziem Feliksa Szołdrskiego. Przez wiele lat miasto posiadało dużą ilość wiatraków. W roku 1836, tylko w obrębie obu rynków i dzisiejszej ul. Mickiewicza, było 7 takich budowli. Pod koniec XIX wieku na dzisiejszej ul. Piłsudskiego znajdował się unikatowy wiatrak (tzw. Kunstmühle) Gottlieba Pflauma. Przez wiele lat był on najbardziej rozpoznawalnym symbolem Nowego Tomyśla. Ostatni drewniany wiatrak, który stał przy dzisiejszej ul. Wiatrakowej, został rozebrany w latach 50. XX wieku. Zachowany do dzisiaj okazały, ceglany budynek młyna jest przykładem zabytkowego budownictwa przemysłowego. Architektonicznie nawiązuje do stylu neogotyckiego, co podkreśla układ budowy z nieotynkowanej cegły, a także strzeliste wieżyczki wieńczące szczyty fasady. Obiekt posiada trzy kondygnacje i jest częściowo podpiwniczony. Intensywny rozwój Nowego Tomyśla na początku XIX wieku spowodował coraz większe zapotrzebowanie na usługi młynarskie. Dla miasta koniecznym stało się posiadanie nowego młyna. Głównym inwestorem budowy tego zakładu była Berta Schmidt. Budynek powstał w 1885 roku, jako drugi po młynie parowym Maennela. Zastosowany został napęd parowy, który zwiększał wydajność pracy. W pierwszych latach produkowano ponad 100 ton mąki rocznie. Na początku XX wieku zwiększono kubaturę budynku, zamurowano jedną bramę i urządzono piwnicę transmisyjną. W roku 1962 zamieniono napęd urządzeń z parowego na elektryczny.
Znajdujący się przy dawnej ulicy Lwóweckiej (obecnie ul. 3 Stycznia) kompleks reprezentacyjnych willi powstał w latach 1904 – 1912 za sprawą przedsiębiorcy budowlanego Hermanna Hasenfeldera. Są to budynki eklektyczne o zróżnicowanej architekturze. Nazwa ulicy upamiętnia 3 stycznia 1919, dzień wyzwolenia Nowego Tomyśla przez powstańców wielkopolskich po 126 latach rozbiorów. W okresie poprzedzającym II wojnę światową mieszkało tutaj wiele wybitnych nowotomyskich rodzin. Dom nr 1 należał do Gustawa Schulza. Znajdowała się tutaj piekarnia z charakterystycznym wejściem w narożniku. Willa nr 3, gdzie obecnie znajduje się siedziba Wojskowej Komendy Uzupełnień, od roku 1907 należała do adwokata i notariusza Johannesa Arndta. Budynek ten charakteryzuje się elewacją dwuosiową, asymetryczną, ze szczytem i wieżą. Pod nrem 5 od 1907 roku mieszkał lekarz powiatowy i jednocześnie radny rady miejskiej, Georg Buddee. Willa ta posiada dwa szczyty o różnych wielkościach, rozmieszczone niesymetrycznie oraz wieżyczkę dostawioną do elewacji bocznej. W domu nr 7 od 1921 roku mieszkał Roman Nitsche, były powstaniec wielkopolski, a także radny rady miejskiej oraz nowotomyski społecznik i przedsiębiorca. Budynek nr 9 był miejscem zamieszkania dra Franciszka Rosta – lekarza, powstańca wielkopolskiego, który zginął w 1940 roku w Katyniu.
Współczesna nazwa ulicy nawiązuje do wieloletnich tradycji młynarskich Nowego Tomyśla, których początki sięgają otrzymania przez Nowy Tomyśl praw miejskich. Pierwszy cech młynarski powstał za sprawą przywileju z dnia 10 lipca 1787 roku, który został nadany przez założyciela miasta i dziedzica okolicznych dóbr Feliksa Szołdrskiego. W latach świetności cechu młynarskiego, w najbliższej okolicy można było naliczyć 31 wiatraków. W roku 1836 w samym Nowym Tomyślu było 7 wiatraków, w tym stojące na skrzyżowaniu dzisiejszych ulic: Zbąszyńskiej i 3 Stycznia. Era wiatraków przeminęła wraz z wprowadzeniem maszyn o napędzie parowym. W Nowym Tomyślu drewniane wiatraki zostały wyparte przez młyn parowy Aleksandra Maennela zbudowany w latach 1848 – 1849 oraz młyn parowy Schmidta zbudowany w 1885 roku. Przy ulicy Wiatrakowej zachował się do lat 50-tych XX wieku ostatni zachowany drewniany wiatrak tzw. koźlak.. Powstał on w 1791 roku, a jego ostatnim właścicielem był Robert Reisch.
Nowotomyski Ośrodek Kultury
Ośrodek Sportu i Rekreacji
Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna
Budżet Obywatelski Gminy Nowy Tomyśl
Koronawirus - informacje
Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkańców
Jarmark Chmielo-Wikliniarski
Park Miejski i Ogród zoologiczny
YouTube
Sesja Rady Miejskiej LIVE
Fundusze Zewnętrzne - projekty unijne
Fundusze Zewnętrzne - projekty Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych
Fundusze Zewnętrzne - projekty Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg
Fundusze Zewnętrzne - pozostałe projekty
Ciepłe Mieszkanie
Wybory
GISON